ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ/ਏ.ਟੀ.ਨਿਊਜ਼: ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਚੀਨੀ ਸਾਮਾਨ ’ਤੇ ‘ਕਿਸੇ ਵੀ ਟੈਰਿਫ਼ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੋ ਉਹ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਅਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ’ 1 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਤੌਰ ’ਤੇ 100 ਫ਼ੀਸਦੀ ਟੈਰਿਫ਼ ਲਗਾਵੇਗਾ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਫ਼ਟਵੇਅਰ ’ਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲਗਾਏ ਜਾਣਗੇ।
‘ਟਰੁੱਥ ਸ਼ੋਸ਼ਲ’ ’ਤੇ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਇਸ ਤੱਥ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਇਹ ਬੇਮਿਸਾਲ ਰੁਖ਼ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਅਮਰੀਕਾ ਲਈ ਬੋਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, 1 ਨਵੰਬਰ, 2025 ਤੋਂ (ਜਾਂ ਜਲਦੀ, ਚੀਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਕਦਮ ਜਾਂ ਬਦਲਾਅ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਿਆਂ), ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਚੀਨ ’ਤੇ 100 ਫ਼ੀਸਦੀ ਟੈਰਿਫ਼ ਲਗਾਵੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ ਉਹ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਅਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਟੈਰਿਫ਼ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ 1 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ, ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਫ਼ਟਵੇਅਰ ’ਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲਗਾਵਾਂਗੇ।’’
ਟਰੰਪ ਨੇ ਇਹ ਐਲਾਨ ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ ‘ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਿਰੋਧੀ ਪੱਤਰ’ ਭੇਜ ਕੇ ‘ਵਪਾਰ ’ਤੇ ਇੱਕ ਅਸਾਧਾਰਨ ਹਮਲਾਵਰ ਰੁਖ਼’ ਅਪਣਾਉਣ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਇਹ ਹੁਣੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਵਪਾਰ ’ਤੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਹਮਲਾਵਰ ਰੁਖ਼ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਿਰੋਧੀ ਪੱਤਰ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ 1 ਨਵੰਬਰ, 2025 ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਹੋ ਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਲਗਭਗ ਹਰ ਉਤਪਾਦ ’ਤੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲਗਾਉਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਵੀ ਨਹੀਂ ਗਏ ਹਨ। ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਅਪਵਾਦ ਦੇ ਇਹ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਇੱਕ ਯੋਜਨਾ ਸੀ। ਇਹ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬਿਲਕੁਲ ਅਣਸੁਣਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨੈਤਿਕ ਅਪਮਾਨ ਹੈ।’’
ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਅਜਿਹੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਲਈ ਤੁਹਾਡਾ ਧੰਨਵਾਦ।’’
ਟਰੰਪ ਦਾ ਇਹ ਐਲਾਨ ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਰਲੱਭ ਨਿਰਯਾਤ ’ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਵਧਾਉਣ, ਆਪਣੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਸੂਚੀ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਜਵਾਬ ’ਚ ਆਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫ਼ੌਜੀ ਅਤੇ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਸੈਕਟਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪੇਈਚਿੰਗ ਵੱਲੋਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਰਲੱਭ ਤੱਤਾਂ ’ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਨਵੇਂ ਨਿਰਯਾਤ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲਗਾ ਕੇ ‘ਬਹੁਤ ਵਿਰੋਧੀ’ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਨਾਲ ‘ਮਿਲਣ ਦਾ ਕੋਈ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ’ ਸੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਸਖ਼ਤ ਜਵਾਬੀ ਉਪਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਸਾਮਾਨਾਂ ’ਤੇ ‘ਟੈਰਿਫ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਵਾਧਾ’ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਚੀਨ, ਜੋ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਤੱਕ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦੁਰਲੱਭ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਗਲੋਬਲ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਵਿੱਚ ਦਬਦਬਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਨੇ ਪੰਜ ਨਵੇਂ ਤੱਤਾਂ ਹੋਲਮੀਅਮ, ਐਰਬੀਅਮ, ਥੂਲੀਅਮ, ਯੂਰੋਪੀਅਮ ਅਤੇ ਯਟਰਬੀਅਮ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮੌਜੂਦਾ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੁੱਲ 17 ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 12 ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਨਿਰਯਾਤ ਲਾਇਸੈਂਸ ਹੁਣ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤੱਤਾਂ ਲਈ ਸਗੋਂ ਮਾਈਨਿੰਗ, ਪਿਘਲਾਉਣ ਅਤੇ ਚੁੰਬਕ ਉਤਪਾਦਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਲਈ ਵੀ ਲੋੜੀਂਦੇ ਹੋਣਗੇ।
ਚੀਨੀ ਵਣਜ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਕਦਮ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ‘ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ’ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ‘ਸਿੱਧੇ ਜਾਂ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਫ਼ੌਜੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ’ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣਾ ਹੈ। ਸੀਐੱਨਐੱਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਚੀਨ ਨੇ ਇਲੈੱਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਲਿਥੀਅਮ ਬੈਟਰੀਆਂ ’ਤੇ ਵੀ ਨਵੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਨਵੇਂ ਕਦਮ ਨਵੰਬਰ ਅਤੇ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ, ਜੋ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵਿੱਚ ਅਪੈਕ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਅਤੇ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸੰਭਾਵਿਤ ਮੁਲਾਕਾਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਵਪਾਰਕ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਪੇਈਚਿੰਗ ਦੇ ਵਧ ਰਹੇ ਲਾਭ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਸੀ.ਐਨ.ਐਨ. ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਵੀਨਤਮ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਐਡਵਾਂਸਡ ਚਿਪਸ ’ਤੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਨਿਰਯਾਤ ਨਿਯੰਤਰਣਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਚੱਲ ਰਹੇ ਅਮਰੀਕਾ-ਚੀਨ ਵਪਾਰ ਟਕਰਾਅ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਪੜਾਅ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
