ਡੀਪ ਸਟੇਟ ਸ਼ਬਦ, 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਰੂਸੀ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਡੀਪ ਸਟੇਟ 'ਤੇ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਦੋਸ਼ ਲਗੇ ਸਨ। ਟਰੰਪ ਨੇ ਖੁਦ ਇਸ ਲਈ ‘ਡੀਪ ਸਟੇਟ ’ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਯੂਐਸ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਸਿਧਾਂਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਡੀਪ ਸਟੇਟ ਸੰਘੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਗੁਪਤ ਨੈਟਵਰਕ ਹੈ (ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਫਬੀਆਈ ਅਤੇ ਸੀਆਈਏ ਦੇ ਅੰਦਰ) ਜੋ ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਚੁਣੀ ਹੋਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਂ ਅੰਦਰ ਸੱਤਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ ।
ਡੀਪ ਸਟੇਟ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਿਵੇਂ ਹੋਈ?
ਡੀਪ ਸਟੇਟ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਡੀਪ ਸਟੇਟ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਓਬਾਮਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਯੂਐਸ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। 2017 ਅਤੇ 2018 ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲਗਭਗ ਅੱਧੇ ਅਮਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡੀਪ ਸਟੇਟ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।
ਰੋਨਾਲਡ ਰੀਗਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਡਾ. ਪੌਲ ਕ੍ਰੇਗ ਰੌਬਰਟਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਡੀਪ ਸਟੇਟ "ਜੜ੍ਹ ਡੂੰਘੀ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਗਤ" ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੇਰਾਫੇਰ ਕਰਨ ਜਾਂ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਣ ਦੇ ਕਈ ਤਰੀਕੇ ਹਨ।
ਵਾਲ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਚਾਰਲਸ ਓਰਟੇਲ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਣ ਵਿਚ ਐਫਬੀਆਈ, ਡੀਓਜੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਘੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਡੀਪ ਸਟੇਟ ਕਾਰਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਖਬਰਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਜਾਂ ਚੁੱਪ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਬੂਤ ਗਾਇਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਅਮਰੀਕੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਕਾਰਕੁਨ ਜੌਹਨ ਆਰ ਵੇਨਬਰਗ ਨੇ ਡੀਪ ਸਟੇਟ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰੱਖਿਆ ਕੰਟਰੈਕਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਦੱਸਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਅਤੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ। ਡੀਪ ਸਟੇਟ ਇਹ ਵੀ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
ਅਮਰੀਕੀ ਡੁਪ ਸਟੇਟ 'ਤੇ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ
ਫਰਵਰੀ 2024 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਟਕਰ ਕਾਰਲਸਨ ਨਾਲ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਡੀਪ ਸਟੇਟ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਮਈ 2017 ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, "ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਤਿੰਨ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹਾਂ।" ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਤਾਂ ਆਉਂਦੇ-ਜਾਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਿਆਸਤ ਉਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ? ਤਾਕਤਵਰ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹੀ ਕਾਰਨ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਕੁਝ ਖ਼ਿਆਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਲੋਕ ਬ੍ਰੀਫ਼ਕੇਸ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਚੰਗੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ, ਗੂੜ੍ਹੇ ਸੂਟ ਪਹਿਨੇ ਹੋਏ...ਇਹ ਲੋਕ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ।" ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, "ਅਸੀਂ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ। ਪਰ ਕਿਸ ਨਾਲ? ਗਾਰੰਟੀ ਕੀ ਹੈ? ਕੋਈ ਗਾਰੰਟੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।"
ਡੀਪ ਸਟੇਟ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕੇਵਲ ਧਨ
ਡੀਪ ਸਟੇਟ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਰਹੱਸਮਈ ਇਕਾਈ , ਇਸਦੀ ਬਣਤਰ ਜਾਂ ਇਸਦੇ ਖਾਸ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਹੈ। ਲਿਲੀ ਫੇਰੀਓਲ ਪ੍ਰੈਟ, ਡਰਬਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਜੋ ਕਿ ਬ੍ਰਿਕਸ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ/ਖੋਜ ਸਹਾਇਕ ਹਨ, ਡੀਪ ਸਟੇਟ ਨੂੰ "ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਲੋਕ ਬਹੁਮਤ ਦੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਭਿੰਨ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਯੂਐਸ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਛਾਪਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਡੀਪ ਸਟੇਟ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ, ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਕਾਰਪੋਰੇਟਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਰਕਾਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ।
