ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ (ਭਾਜਪਾ) ਨੇ ਹਿੰਦੂ ਧਾਰਮਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨਾਲ ਜਿੰਨਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ, ਓਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਬਾਵਜੂਦ ਭਾਜਪਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ।
ਹੁਣ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਪਾਰਟੀ ਮਥੁਰਾ ਦੇ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜਨਮਭੂਮੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਹੀ ਈਦਗਾਹ ਮਸਜਿਦ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਜੋਰਾਂ-ਸ਼ੋਰਾਂ ਨਾਲ ਉਠਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਹਿੰਦੂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਭਾਜਪਾ ਲਈ ਰਾਜਨੀਤਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਲਾਭਕਾਰੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮਥੁਰਾ ਵਿਵਾਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਨਾਲੋਂ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੇ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਕੇਸ਼ਵਦੇਵ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਤੋੜ ਕੇ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ’ਤੇ ਸ਼ਾਹੀ ਈਦਗਾਹ ਮਸਜਿਦ ਬਣਵਾਈ ਸੀ। ਇਹ ਜਗ੍ਹਾ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੇ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅਪੀਲਾਂ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਸਜਿਦ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਅਤੇ ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਲਾਹਬਾਦ ਹਾਈਕੋਰਟ ਨੇ 2024 ਵਿੱਚ 18 ਅਜਿਹੀਆਂ ਅਪੀਲਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਸੁਣਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ , ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਚੋਣ ਮੁੱਦਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ, ਪਰ ਪਾਰਟੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੇਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਾਦ ਮੌਰਯਾ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਯੁੱਧਿਆ ਅਤੇ ਕਾਸ਼ੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਥੁਰਾ ਵੀ ਬਣੇਗਾ।
ਭਾਜਪਾ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਉਠਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹਥਿਆਰ ਹੈ। ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਰਗਾ ਇਹ ਵੀ ‘ਹਿੰਦੂਤਵਾ’ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਾਰਟੀ ਆਪਣੇ ਕੈਡਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੈਮਸੇਵਕ ਸੰਘ ਵੀ ਚੁੱਪ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਭਗਵੀਂ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀ ਹੈ। ਬਾਗੇਸ਼ਵਰ ਧਾਮ ਦੇ ਧੀਰੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਵਰਗੇ ਧਾਰਮਿਕ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਵੀ ਮਥੁਰਾ ਜਾ ਕੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਮ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਹੁਣ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਵਾਰੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ ਵਜਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਰਾਸ਼ਟਰ ਭਗਤੀ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ’ਤੇ ਸਾਂਝਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ। ਧੀਰੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤਰੀ 7 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ 16 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਮਥੁਰਾ-ਵਿ੍ਰੰਦਾਵਨ ਤੱਕ ਪੈਦਲ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨਗੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਧੂ-ਸੰਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ। ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਫ਼ੈਲਾਏਗੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੇਗੀ।
ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨਾਲ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਕਈ ਰਾਜਨੀਤਕ ਫ਼ਾਇਦੇ ਹੋਣਗੇ। ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ (ਐੱਸ.ਪੀ.) ਅਤੇ ਬਸਪਾ ਨੂੰ ਘੇਰਨ ਵਾਲਾ ਹਥਿਆਰ ਬਣੇਗਾ, ਜੋ ਮੁਸਲਿਮ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹਨ। ਭਾਜਪਾ ਹਿੰਦੂ ਵੋਟਾਂ ਨੂੰ ਪੋਲਰਾਈਜ਼ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਕਰੇਗੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ 80 ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਹਨ। ਦੂਜੋਂ, ਇਹ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਹਿੰਦੂ ਵੋਟਰਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜੇਗਾ, ਜੋ 2024 ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਹੋਏ ਸਨ। ਤੀਜਾ, ਧਾਰਮਿਕ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਾਅ ਨਾਲ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲੇਗਾ, ਜਿਵੇਂ ਬਾਬਾ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਵਰਗੇ ਜੋ ਹਿੰਦੂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਚੌਥਾ, ਅਦਾਲਤੀ ਕੇਸਾਂ ਨਾਲ ਮੁੱਦਾ ਲੰਮਾ ਚੱਲੇਗਾ, ਜੋ ਚੋਣਾਂ ਤੱਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦਾ ਰੱਖੇਗਾ। ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਕਮਿਊਨਲ ਤਣਾਅ ਵਧੇਗਾ।
ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਭਾਜਪਾ ਲਈ ਇਹ ਰਣਨੀਤੀ ਯੂਪੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ ਦਾ ਰਾਹ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ ਨੇਤਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਕੈਡਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੱਡੀ ਲਹਿਰ ਚੱਲੇਗੀ। ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਮੁੱਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
