ਲਾਭ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ :
ਕੱਚੀ ਪਹੀ ਤੋਂ ਧੂੜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੀ ਸਿੱਧਾ ਦੀਪੇ ਦੀ ਮੋਟਰ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਓਟ ’ਚ ਲਾ ਕੇ ਛਿੰਦੇ ਨੇ ਮੋਟਰ ਵਾਲੀ ਕੋਠੜੀ ਦਾ ਕੁੰਡਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ।
‘‘ਦੀਪੇ ਯਾਰ ਛੇਤੀ ਮੰਗਵਾ, ਮੇਰੀ ਤਾਂ ਜਾਨ ਨਿਕਲਦੀ ਜਾਂਦੀ ਐ,’’ ਛਿੰਦੇ ਨੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਖੂੰਜੇ ’ਚ ਫਰੋਲ਼ਾ ਫਰਾਲ਼ੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ।
ਦੀਪੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੈਂਟ ਦੀ ਜੇਬ ’ਚੋਂ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਕੱਢ ਕੇ ਨੰਬਰ ਡਾਇਲ ਕੀਤਾ।?
‘‘ਬਾਈ, ਦੋ ਪੈਕਟ ਚਾਹੀਦੇ ਨੇ। ਦੇ ਦੇਂਗਾ ਯਾਰ?’’ ਦੀਪੇ ਨੇ ਤਰਲਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ।
‘‘ਨਹੀਂ, ਇਉਂ ਆਈ ਵਾਰ ਉਧਾਰ ਨ੍ਹੀਂ। ਪਹਿਲਾਂ ਪਿਛਲਾ ਹਿਸਾਬ ਪੂਰਾ ਕਰੋ ਫਿਰ ਮਿਲੂ,’’ ਅੱਗੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਆਈ।
‘‘ਕੋਈ ਨ੍ਹੀਂ ਬਾਈ, ਸਾਰਾ ’ਕੱਠਾ ਈ ਕਰ ਦਿਆਂਗੇ। ਬਸ ਅੱਜ ਦੇ ਦੇ,’’ ਦੀਪੇ ਨੇ ਫਿਰ ਤਰਲਾ ਮਾਰਿਆ।
ਅੱਗੋਂ ਜਵਾਬ ਮਿਲਿਆ, ‘‘ਨਹੀਂ, ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਅੱਗੇ ਸਾਰੇ ਨਗਦ ਈ ਦੇਣੇ ਪੈਂਦੇ ਨੇ ਫਿਰ ਮਿਲਦੈ।’’
ਫਿਰ ਫੋਨ ਕਟ ਗਿਆ।
ਇੰਨੇ ਨੂੰ ਤੀਜਾ ਵੀ ਰੋਜ਼ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਟਿਕਾਣੇ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ।? ਅੰਦਰ ਵੜਦਿਆਂ ਖੂੰਜੇ ਲੱਗੇ ਛਿੰਦੇ ਕੋਲ ਜਾ ਬੋਲਿਆ, ‘‘ਦੇਈਂ ਯਾਰ, ਫਟਾਫਟ ਟੰਗਾਂ ਟੁੱਟ ਰਹੀਆਂ ਨੇ।’’ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥ ਟਟੋਲਦਿਆਂ ਸ਼ਰਨ ਨੇ ਕਿਹਾ।
‘‘ਅੱਜ ਕੁਝ ਨ੍ਹੀਂ ਮਿਲਣਾ। ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਪਿਛਲਾ ਹਿਸਾਬ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਹਿ ਰਿਹੈ, ਕਹਿੰਦਾ ਫਿਰ ਮਿਲੂ, ਨਹੀਂ ਮਰੋ ਐਵੇਂ ਈ।’’
‘‘ਇਹ ਤਾਂ ਯਾਰ ਬੜਾ ਪੰਗਾ ਪਿਆ। ਤੂੰ ਨ੍ਹੀਂ ਲਿਆਇਆ ਨਾਲੇ ਕਹਿੰਦਾ ਤੀ, ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਰੂੜੀ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਦੇ ਪੈਸੇ ਆਉਣਗੇ।’’
‘‘ਉਹ ਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਧਾਰ ਦੇਣਾ ਤੀ, ਆ ਗਏ ਡਾਕੂਆਂ ਆਂਗੂ ਲੈ ਗਏ ਸਾਰੇ, ਕੁਝ ਨ੍ਹੀਂ ਬਚਿਆ।’’
ਦੀਪੇ ਨੇ ਸ਼ਰਨ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਯਾਦ ਆਇਆ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਇਕਦਮ ਬੋਲਿਆ, ‘‘ਕੱਲ੍ਹ ਥੋਡਾ ਠੇਕੇਦਾਰ ਤੇਰੇ ਭਾਪੇ ਕੋਲ ਥੋਡੇ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਖੜਿ੍ਹਆ ਤੀ, ਮੈਨੂੰ ਲੰਘਦੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਏ। ਮੈਨੂੰ ਲਗਦੈ ਉਹ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਠੇਕਾ ਦੇਣ ਆਇਆ ਹੋਊ। ਤੂੰ ਲਿਆ ਜਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਘਰੋਂ।’’
‘‘ਮੈਂ ਪਰਸੋਂ ਵੀ ਲਿਆਇਆ ਤੀ। ਹੁਣ ਅੱਜ ਫੇਰ ਮੈਂ ਕਿੱਥੋਂ ਲਿਆਊਂ?’’ ਮੱਥੇ ਤੋਂ ਪਸੀਨਾ ਪੂੰਝਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ਰਨ ਨੇ ਕਿਹਾ।
ਕੋਲੋਂ ਛਿੰਦੇ ਨੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਪਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਹੋਰ ਕੋਈ ਹੀਲਾ ਨਹੀਂ, ਤੈਨੂੰ ਈ ਕਰਨਾ ਪਊ ਕੋਈ ਜਗਾੜ।’’
ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਤੋੜ ਤੋਂ ਬੇਹਾਲ ਤਿੰਨੇ ਹੱਡਾਰੋੜੀ ਦੇ ਕੁੱਤੇ ਵਾਂਗ ਇੱਧਰ ਉੱਧਰ ਹੇਲ਼ੀਆਂ ਦਿੰਦੇ ਫਿਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਦੋਵਾਂ ਦੀਪੇ ਤੇ ਛਿੰਦੇ ਨੇ ਸ਼ਰਨ ਨੂੰ ਬਸ ਅੱਜ ਦਾ ਜੁਗਾੜ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਉਸ ਨੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਚੁੱਕਿਆ ਤੇ ਪਿੰਡ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵੱਲ ਚੱਲ ਪਿਆ। ਜਦੋਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਵੱਡੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਕੋਲ ਦੀ ਉਹ ਛੂੰ ਕਰਕੇ ਲੰਘਿਆ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਬੈਠੇ ਨਿਹਾਲੇ ਨੇ ਕਰਨੈਲ ਦਾ ਮੋਢਾ ਫੜ ਕੇ ਦੂਜੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਆਹ ਦੇਖ ਕੈਲਿਆ, ਕਿੰਨਾ ਹੋਣਹਾਰ ਤੀ ਇਹ। ਕਹਿੰਦੇ ਪੜ੍ਹਨ ’ਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਤੀ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਸੁਣਿਆ ਬਈ ਪੜ੍ਹਾਈ ’ਚ ਪਹਿਲੇ ਲੰਬਰ ’ਤੇ ਆਉਣ ਲਈ ’ਨਾਮ ਵੀ ਮਿਲਿਆ ਤੀ ਇਹਨੂੰ। ਹੁਣ ਦੇਖ ਕਿਸਮਤ ਨੇ ਕੀ ਪੁੱਠਾ ਗੇੜ ਫੇਰਿਐ, ਹੁਣ ਤਾਂ ਪੜ੍ਹਨੋਂ ਵੀ ਹਟ ਗਿਆ।’’
ਕੈਲੇ ਨੇ ਥੜ੍ਹੇ ਤੋਂ ਲਮਕਦੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਉੱਪਰ ਕਰਕੇ, ਆਪਣੇ ਚਾਦਰੇ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਨਿਹਾਲਿਆ, ਹਵਾ ਈ ਪੁੱਠੀ ਵਗ ਪਈ ਐ। ਕੋਈ ਵੀ ਜੁਆਕ ਕਹਿਣੇ ’ਚ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਜੇ ਇਹ ਭੈੜ ਤੋਂ ਰੋਕਦੇ ਆਂ ਤਾਂ ਅੱਗੋਂ ਪੁੱਠਾ ਈ ਬੋਲਦੇ ਨੇ। ਪਤਾ ਨੀਂ ਕਦੋਂ ਇਹ ਨੇਰ੍ਹੀ ਰੁਕੂਗੀ।’’
ਉੱਧਰ ਸ਼ਰਨ ਨੇ ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਪੈਸੇ ਲੈਣ ਲਈ ਲੜਾਈ ਝਗੜਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪਿਓ ਦੇ ਰੋਕਦਿਆਂ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਅਲਮਾਰੀ ’ਚੋਂ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਗੁੱਟੀ ਲੈ, ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਨੂੰ ਕਿੱਕ ਮਾਰ ਕੇ ਸਿੱਧਾ ਚਿੱਟਾ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੰਦੇ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਛਲਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸਾਰਾ ਹਿਸਾਬ ਕਰਕੇ, ਇਕੱਠੇ ਕਈ ਪੈਕਟ ਲੈ ਕੇ ਛਿੰਦੇ ਦੀ ਮੋਟਰ ਵੱਲ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਕਰ ਲਿਆ।
ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਖੜ੍ਹਾ ਕੇ ਉਹ ਉਸ ਕੋਠੜੀ ਵੱਲ ਵਧਿਆ। ਜਿਉਂ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਅੰਦਰ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਦੀਪਾ ਤੇ ਛਿੰਦਾ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਵਿਛੇ ਪਏ ਸੀ ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਈ ਸਮੇਤ ਸਰਿੰਜਾਂ ਲੱਗੀਆਂ ਪਈਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਸਭ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਸਹਿਮ ਗਿਆ ਤੇ ਡਰਦਾ ਮਾਰਾ ਕੰਬਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਪਿੰਡ ਜਾਣ ਅਤੇ ਛੇਤੀ ਨਾ ਮੁੜਨ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆਂ ਛਿੰਦੇ ਨੇ ਨਵਾਂ ਤਿਕੜਮ ਲੜਾ ਕੇ ਅੱਜ ਦਾ ਜੁਗਾੜ ਕਰ ਲਿਆ ਤੇ ਟੀਕਾ ਲਾਉਂਦਿਆਂ ਓਵਰਡੋਜ਼ ਲੈਣ ਨਾਲ ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਵਾਪਰ ਗਿਆ।
ਲਿਆਂਦਾ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਉੱਥੇ ਹੀ ਸੁੱਟ ਕੇ ਪਾਗਲਾਂ ਵਾਂਗ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਘਰ ਨੂੰ ਦੌੜ ਪਿਆ। ਹਫ਼ਦਾ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਘਰੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤਾਂ ਅੱਗੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇਕੱਠ ਹੋਇਆ ਪਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਰ੍ਹੇ ਕਰਦਿਆਂ ਜਿਉਂ ਹੀ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਭਾਪਾ ਗਾਡਰ ਨਾਲ ਲਟਕ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਦੇਖ ਕੇ ਉਸ ਦਾ ਤਰਾਹ ਨਿਕਲ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਾਪੇ ਦੇ ਪੈਰ ਫੜ ਕੇ, ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ ਧਾਹਾਂ ਮਾਰਦਾ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ, ‘‘ਭਾਪਾ, ਮੈਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦੇ। ਮੈਂ ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਕੋਈ ਨਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਕਰੂੰਗਾ ਪਰ ਤੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾ ਜਾ। ਭਾਪਾ ਮੈਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰਦੇ.. ਮੈਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰਦੇ3 ਮੈਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰਦੇ..।’’
ਕੋਲ ਪਈ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾ ਕੇ ਹਿਲਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਪੁੱਤ ਸ਼ਰਨੀ, ਕੀ ਹੋਇਆ? ਲੱਗਦੈ ਕੋਈ ਭੈੜਾ ਸੁਪਨਾ ਦੇਖ ਲਿਆ।’’
ਮਾਂ ਦੇ ਹਿਲਾਉਣ ’ਤੇ ਅੱਖ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਈ। ਦਿਲ ਜ਼ੋਰ-ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਧੜਕ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸੁਪਨੇ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਤ੍ਰਾਹ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਸਰਦੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਸੀਨੋ-ਪਸੀਨੀ ਹੋਇਆ ਪਿਆ ਸੀ। ਅੱਖਾਂ ਭਿੱਜੀਆਂ ਪਈਆਂ ਸਨ।
‘‘ਲੈ ਮੇਰਾ ਪੁੱਤ ਪਾਣੀ ਪੀ ਲੈ।’’ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਗਲਾਸ ਫੜਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ।
ਦੋ ਘੁੱਟਾਂ ਪੀ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਗਲਾਸ ਥੱਲੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ।
ਉਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀ ਸੀ। ਮਾਂ ਨੂੰ ਸੁੱਤਿਆਂ ਦੇਖ ਉਹ ਹੌਲ਼ੀ ਜਿਹੇ ਉੱਠ ਕੇ ਨਾਲ ਵਾਲੀ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦਾ ਭਾਪਾ ਦਿਨ ਦਾ ਥੱਕਿਆ ਹਾਰਿਆ ਗੂੜ੍ਹੀ ਨੀਂਦੇ ਪਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਟੱਕ ਕੁਝ ਦੇਰ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਫਿਰ ਆ ਕੇ ਆਪਣੇ ਮੰਜੇ ’ਤੇ ਪੈ ਗਿਆ।
ਬਾਕੀ ਰਹਿੰਦੀ ਰਾਤ ਉਸ ਦੀ ਜਾਗਦੇ ਦੀ ਲੰਘ ਗਈ। ਹੁਣ ਦਿਨ ਚੜ੍ਹ ਚੁੱਕਾ ਸੀ।
ਮਹਿੰਦਰ ਦੀ ਪਰਨਾ ਬੰਨ੍ਹਦੇ ਦੀ ਨਿਗਾਹ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਾਲੇ ਵਰਾਂਡੇ ’ਤੇ ਪਈ। ਗੋਹਾ ਪਿੱਛੇ ਹਟਾਇਆ ਪਿਆ ਸੀ ਤੇ ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਦਾ ਟੋਕਰਾ ਚੁੱਕੀ ਸ਼ਰਨ ਖੁਰਲੀ ਵੱਲ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਟੋਕਰਾ ਖ਼ਾਲੀ ਕਰਕੇ ਜਿਉਂ ਹੀ ਉਹ ਮੁੜਿਆ ਤਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਉਸ ਦਾ ਭਾਪਾ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ। ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਮਹਿੰਦਰ ਦਾ ਅੰਦਰਲਾ ਦਰਿਆ ਛਲਕ ਕੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ?ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਸ਼ਰਨ ਨੇ ਟੋਕਰਾ ਰੱਖ ਕੇ ਆਪਣੇ ਭਾਪੇ ਨੂੰ ਜੱਫ਼ੀ ਪਾ ਲਈ। ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਟੁੱਟ ਗਏ ਅਤੇ ਸੈਲਾਬ ਆ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਜੋ ਬਿਖਰਿਆ ਪਿਆ ਸੀ ਸਭ ਰੋੜ੍ਹ ਕੇ ਲੈ ਗਿਆ। ਕਿੰਨਾ ਚਿਰ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਘੁੱਟ ਕੇ ਗਲਵੱਕੜੀ ਪਾਈ ਰੱਖੀ ਜਿਵੇਂ ਚਿਰਾਂ ਦੇ ਵਿਛੜੇ ਅੱਜ ਮਿਲੇ ਹੋਣ।
‘‘ਭਾਪਾ, ਮੈਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦੇ। ਮੈਂ ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਕੋਈ ਨਸ਼ਾ ਨ੍ਹੀਂ ਕਰੂੰਗਾ। ਮੈਂ ਮੁੜ ਆਇਆ ਭਾਪਾ.. ਹਾਂ ਭਾਪਾ ਮੈਂ ਮੁੜ ਆਇਆ।’’
ਮਹਿੰਦਰ ਨੇ ਸ਼ਰਨ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਪੂੰਝਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਰੱਬ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰ ਐ ਸਮਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਮੁੜ ਪਿਆ ਪੁੱਤ।’’
‘‘ਭਾਪਾ, ਮੈਂ ਦੁਬਾਰਾ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੂੰਗਾ ਤੇ ਤੇਰਾ ਲਾਇਕ ਪੁੱਤਰ ਬਣ ਕੇ ਦਿਖਾਊਂਗਾ।’’ ਸ਼ਰਨ ਨੇ ਹਾਉਕਾ ਲੈਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ।
‘‘ਹਾਂ ਹਾਂ ਪੁੱਤ, ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ, ਜਿੰਨੀ ਮਰਜ਼ੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰ। ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਜਿੰਨਾ ਕਹੇਂਗਾ ਓਨਾ ਪੜ੍ਹਾਊਂ। ਬਸ ਤੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲਾ ਬਣ।’’
ਉਸ ਨੇ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲੈ ਲਿਆ। ਪੜ੍ਹਨ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਉਹ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਸੀ ਹੀ, ਨਾਲ ਨਾਲ ਨੌਕਰੀ ਲਈ ਟੈਸਟ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਰਿਹਾ।
ਬਾਹਰਲੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦਾ ਕੁੰਡਾ ਖੜਕਿਆ। ਮਹਿੰਦਰ ਨੇ ਮੰਜੇ ਤੋਂ ਉੱਠ ਕੇ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਸਾਹਮਣੇ ਮੋਢੇ ’ਤੇ ਸਟਾਰ ਲੱਗੀ ਪੁਲੀਸ ਵਰਦੀ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਇਕਦਮ ਡਰ ਗਿਆ।
ਆਪਣੇ ਪਿਓ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ’ਤੇ ਝੁਕਦੇ ਹੋਏ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਪਛਾਣਿਆ ਨ੍ਹੀਂ ਭਾਪਾ? ਮੈਂ ਸ਼ਰਨ।’’
ਸ਼ਰਨ ਨੂੰ ਵਰਦੀ ’ਚ ਦੇਖ ਕੇ ਮਹਿੰਦਰ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦਾ ਟਿਕਾਣਾ ਨਾ ਰਿਹਾ। ਉਸ ਨੇ ਸ਼ਰਨ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰੀ।
‘‘ਏਧਰ ਆ ਦੇਖ ਕੌਣ ਆਇਐ, ਓ ਮੈਂ ਕਿਹਾ
ਛੇਤੀ ਆ।’’
ਸ਼ਰਨ ਦੀ ਮਾਂ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ ਚੁੰਨੀ ਸਿਰ ’ਤੇ ਰੱਖ ਕੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਹੀ ਕਾਹਲ਼ੀ ਨਾਲ ਆਈ।
‘‘ਆਹ ਦੇਖ ਆਪਣਾ ਸ਼ਰਨੀ ਅਫ਼ਸਰ ਬਣ ਗਿਆ।’’ ਉਹ ਪਾਈ ਵਰਦੀ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹੱਥ ਲਾਉਂਦਿਆਂ ਬੋਲੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਸ਼ਰਨ ਨੂੰ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲਾ ਕੇ ਘੁੱਟ ਲਿਆ ਜਿਵੇਂ ਪੂਰਾ ਜਹਾਨ ਕਲਾਵੇ ’ਚ ਲੈ ਲਿਆ ਹੋਵੇ।
‘‘ਆ ਪੁੱਤ ਥੱਕਿਆ ਹੋਵੇਂਗਾ, ਤੂੰ ਅੰਦਰ ਆਰਾਮ ਕਰ। ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਲਈ ਹੁਣੇ ਖੀਰ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ।’’
‘‘ਨਾ ਮਾਂ, ਆਰਾਮ ਪਹਿਲਾਂ ਬਥੇਰਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਬਸ ਹੁਣ ਤਾਂ ਜਿਹੜੀ ਇਹ ਉਲਟ ਹਵਾ ਵਗ ਰਹੀ ਐ? ਇਸ ’ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾ ਕੇ ਹੀ ਆਰਾਮ ਕਰਾਂਗੇ।’’ ਸ਼ਰਨ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਤੇ ਜੋਸ਼ ਭਰੇ ਲਹਿਜੇ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ।
‘‘ਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾ, ਇਸ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਉਣ ਲਈ ਤੇਰੇ ਵਰਗੇ ਹੌਸਲੇ ਵਾਲੇ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਐ।’’ ਸ਼ਰਨ ਦੇ ਹੌਸਲੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਿਆਂ ਮਹਿੰਦਰ ਨੇ ਕਿਹਾ।
ਉਸ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਨਾਲ ਵਾਲੇ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਥਾਣਾ ਇੰਚਾਰਜ ਵਜੋਂ ਲੱਗੀ ਸੀ।
‘‘ਬਸ ਹੁਣ ਮੇਰਾ ਇੱਕ ਹੀ ਮਕਸਦ ਐ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਦਲਦਲ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣਾ, ਨਸ਼ਾ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਚੇਨ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ ਤੇ ਨਸ਼ਾ ਸੌਦਾਗਰਾਂ ’ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜਣਾ।’’ ਸ਼ਰਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਿਆਂ ਕਿਹਾ।
ਮਾਂ ਦਾ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਰੋਟੀ-ਪਾਣੀ ਛਕ ਕੇ ਉਹ ਪਿੰਡ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਵੱਲ ਗੇੜਾ ਮਾਰਨ ਚਲਾ ਗਿਆ।?
‘‘ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਵੱਲੋਂ ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ।’’
‘‘ਸਾਸਰੀ ਕਾਲ ਭਾਈ, ਕੌਣ ਐ ਸਿਆਣਿਆ ਨ੍ਹੀਂ?’’ ਨਿਹਾਲੇ ਨੇ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਨਾਲ ਓਟ ਕਰਦਿਆਂ ਆਖਿਆ।
‘‘ਤਾਇਆ, ਮੈਂ ਮਹਿੰਦਰ ਦਾ ਸ਼ਰਨੀ,’’ ਉਸ ਨੇ ਅਦਬ ਨਾਲ ਕਿਹਾ।
ਨਿਹਾਲੇ ਨੇ ਮੋਢੇ ’ਤੇ ਹੱਥ ਰੱਖਦਿਆਂ ਉਸ ਨੂੰ ਆਖਿਆ, ‘‘ਮੈਂ ਸੁਣਿਐ ਤੂੰ ਪੁਲਿਸ ਅਫ਼ਸਰ ਬਣ ਗਿਆ।’’
‘‘ਹਾਂ ਤਾਇਆ, ਸਭ ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਡਿਆਂ ਦੇ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦਾ ਸਦਕਾ।’’ ਉਹ ਬੜੀ ਹਲੀਮੀ ਨਾਲ ਬੋਲਿਆ।
‘‘ਚੰਗਾ ਤਾਇਆ ਚਲਦਾਂ, ਡਿਊਟੀ ’ਤੇ ਜਾਣੈ, ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਆਕਾਲ।’’
‘‘ਕਰਨੈਲ ਸਿਆਂ ਲੱਗਦਾ ਨੀਂ ਤੀ ਕਿ ਇਹ ਨਸ਼ਾ ਛੱਡ ਜੂ ਪਰ ਕਰੜਾ ਨਿਕਲਿਆ।’’ ਨਿਹਾਲਾ ਆਪਣੀ ਪੱਗ ਦਾ ਲੜ ਠੀਕ ਕਰਦਿਆਂ ਬੋਲਿਆ।
‘‘ਬਸ ਇਹ ਹੀ ਐ ਨਿਹਾਲਿਆ ਜਿਹਦੀ ਕਿਸਮਤ ਚੰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਐ, ਨਹੀਂ ਐਂ ਈ ਪਤਾ ਲੱਗਦੈ ਕਿ ਟੀਕਾ ਬਾਂਹ ’ਚ ਈ ਰਹਿ ਗਿਆ।’’ ਕਰਨੈਲ ਨੇ ਅੱਜ ਦਾ ਕੌੜਾ ਸੱਚ ਆਖਿਆ।
ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਆਪਣੇ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਸਟਾਫ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਬੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ, ‘‘ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਕੰਮ ਦਾ ਜ਼ਿੰਮਾ ਹੋਰ ਚੁੱਕਣਾ ਪੈਣੈ ਸਾਥੀਉ। ਨਸ਼ਾ ਛੱਡ ਚੁੱਕੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਮੁਤਾਬਿਕ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਦਾਰਿਆਂ, ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਸ਼ੋਅਰੂਮਾਂ ਤੇ ਕੰਮਕਾਜ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਿਵਾਉਣਾ, ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਤਰੱਦਦ ਕਰਨਾ ਪੈਣਾ ਹੈ।’’ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਸਾਰੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੇ ਤਾੜੀਆਂ ਮਾਰ ਕੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪ੍ਰੋੜਤਾ ਕੀਤੀ।
ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਿਆਂ ਉਸ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਕੁਰਾਹੇ ਪਈ ਨੌਜਵਾਨੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਰਸਤੇ ’ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਈਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬੇਸ਼ਕੀਮਤੀ ਸਰਮਾਏ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।’’
