ਅਪੂਰਵਾਨੰਦ :
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੂਜਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਅਪਰਾਧ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਬਿਲਾਸਪੁਰ ਸਥਿਤ ਗੁਰੂ ਘਾਸੀਦਾਸ ਵਿਸ਼ਵਵਿਦਿਆਲਯ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੇਵਾ ਯੋਜਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ 4 ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁਕੱਦਮੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਤੋਂ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਗਠਨ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਗੱਲ ਲਈ ਅੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਾ ਆਉਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਵੀ ਜਾਣਨ ਨਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ।ਜਦੋਂ ਖਬਰ ਪੜ੍ਹੀ ਕਿ ਘਾਸੀਦਾਸ ਵਿਸ਼ਵਵਿਦਿਆਲਯ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੇਵਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਇੱਕ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਜਬਰਦਸਤੀ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਵਾਈ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਸਮਝ ਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਝੂਠ ਹੈ। ਬਿਹਤਰ ਹੁੰਦਾ ਜੇ ਅਖਬਾਰ ਲਿਖਦੇ ਕਿ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਵਾਉਣ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਵਿੱਚ 5 ਹਿੰਦੂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ’ਤੇ ਐਫ ਆਈ ਆਰ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ’ਤੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਈ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਇਲਜ਼ਾਮ ਹੈ।ਇਹ ਕੈਂਪ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੇਵਾ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਸੀ। ਯੋਗ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਮੌਕਾ ਈਦ ਦਾ ਵੀ ਸੀ। ਹਿਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 3 ਮੁਸਲਮਾਨ ਸਨ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਨਮਾਜ਼ ਕਿਵੇਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ। ਕੈਂਪ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਮੁਸਲਮਾਨਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਆਸਣ ਲਗਭਗ ਯੋਗ ਦੇ ਆਸਣਾਂ ਵਰਗੇ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੈਸ਼ਨ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਦਿਖਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਨਮਾਜ਼ ਕਿਵੇਂ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਨੇ ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਆਸਣਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ। ਤੁਸੀਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ 150 ਹਿੰਦੂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਕੋਈ ਮੁਸਲਮਾਨ ਅਧਿਆਪਕ ਆਪਣੇ ਹਿੰਦੂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹੇ, ਇਹ ਵੀ ਨਾ ਮੰਨਣਯੋਗ ਹੈ। ਜੇ ਉਹ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਇਲਜ਼ਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਆਧਾਰ ਵੀ ਬਣਦਾ। ਪਰ ਹਿੰਦੂ ਅਧਿਆਪਕ ਹਿੰਦੂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕਹਿਣਗੇ, ਉਹ ਵੀ ਸਾਰੇ ਮਿਲ ਕੇ, ਇਸ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਬੇਤੁਕੀ ਗੱਲ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਹੋਵੇ।
ਕੈਂਪ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇੱਕ ਪੰਦਰਵਾੜੇ ਬਾਅਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 3 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਜਬਰਦਸਤੀ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਵਾਈ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਇਸ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨੂੰ ਐਫ ਆਈ ਆਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਪਿੱਛੇ ਅਖਿਲ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦਾ ਹੱਥ ਸੀ। ਜੋ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ’ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਨਫਰਤ ਫੈਲਾਉਣ, ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮੂਹ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਰਗੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਏ, ਸਗੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੇਵਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਅਧਿਆਪਕ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਵੀ ਕਰ ਲਿਆ।
ਮਜੇ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ‘ਘਟਨਾ ਸਥਾਨ’ ’ਤੇ ਖੁਦ ਮੌਜੂਦ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਇਹ ਤਾਂ ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਭਲਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਮਾਨਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਪਰ ਵਿਸ਼ਵਵਿਦਿਆਲਯ ਨੇ ਜਲਦਬਾਜੀ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੇਵਾ ਯੋਜਨਾ ਦੀਆਂ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਖੋਹ ਲਈਆਂ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਵਿਸ਼ਵਵਿਦਿਆਲਯ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ?
ਹਿੰਦੂਤਵਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵੀ ਕੀਤੇ। ਵਿਸ਼ਵਵਿਦਿਆਲਯ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਲਈ ਕੋਈ ਅਵਾਜ ਨਾ ਉੱਠੀ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰਾ ਮੰਚ ਨੇ ਜਰੂਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਵਧੇਰੇ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਿਵਿਰ ਦੇ ਬਾਕੀ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਜਰੂਰੀ ਨਾ ਸਮਝਿਆ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਨਘੜਤ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ।ਇਹ ਅਧਿਆਪਕ ਹੁਣ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਖੁਦ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੰਨਾ ਸਮਾਂ ਕੱਢਿਆ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇੰਨੀ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੰਨੀ ਵੀ ਹਿੰਮਤ ਨਾ ਚੁੱਕੀ ਕਿ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਕੇ ਸੱਚ ਦੱਸਣ। ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਡਰ ਗਏ ਹੋਣਗੇ। ਕੌਣ ਏਬੀਪੀਵੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋਵੇ!ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਸੋਚੇ-ਸਮਝੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਿਉਂ ਦਰਜ ਕੀਤੀ? ਵਿਸ਼ਵਵਿਦਿਆਲਯ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਕਿਉਂ ਸਜਾ ਦਿੱਤੀ? ਬਾਕੀ ਅਧਿਆਪਕ ਭਾਈਚਾਰਾ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਮਾਜ ਖਾਮੋਸ਼ ਕਿਉਂ ਰਿਹਾ? ਇਹ ਅਧਿਆਪਕ ਇਕੱਲੇ ਕਿਉਂ ਛੱਡ ਦਿੱਤੇ ਗਏ?ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਤਾਂ ਇਹ ਕਿ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਕਹੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਡਰਪੋਕਤ ਹਨ। ਦੂਜਾ, ਸਾਡੇ ਨੌਜਵਾਨ ਝੂਠ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੰਨੀ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਗੋਡੇ ਟੇਕ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਹਿੰਦੂਤਵਵਾਦੀਆਂ ਦਾ ਡਰ ਇੰਨਾ ਜਿਆਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਖੋਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ। ਪਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਤਾਂ ਅਵਾਜ ਉਠਾਈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੰਨਾ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਹੀਂ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਰਾਜਤੰਤਰ ’ਤੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸੰਗਠਿਤ ਤਾਕਤ ਇੰਨੀ ਹਾਵੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਅਪਰਾਧ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਵਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਹਿੰਦੂਤਵਵਾਦੀ ਤਾਕਤ ਹੈ।
ਇਹੀ ਅਸੀਂ ਅਲੀ ਖਾਨ ਮਹਮੂਦਾਬਾਦ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ। ਜੋ ਅਪਰਾਧ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਉਸ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੇਵਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਇਸ ਕੈਂਪ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਸੀਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਧਾਰਮਿਕ ਨਫਰਤ ਫੈਲਾਉਣ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਅਪਰਾਧ ਹੋਇਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰ ਲਈ ਗਈ ।ਅਪਰਾਧ ਅਤੇ ਗਵਾਹ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ ਸੀ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ 11 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਕਿਹਾ, ਹਿੰਦੂਤਵਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਮਿਲ ਕੇ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਕਸਰ ਇਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ, ਇੰਦੌਰ ਦੇ ਇੱਕ ‘ਲਾਅ-ਕਾਲਜ’ ਦੇ ਪੁਸਤਕਾਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ’ਤੇ ਹਿੰਦੂਤਵਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਇਤਰਾਜ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਲਈ ਉਸ ਕਾਲਜ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਅਤੇ ਦੋ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ’ਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਵੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਮਾਮਲੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ’ਤੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਸਕੂਲ ਦੇ ਹੋਣ ਜਾਂ ਕਾਲਜ ਦੇ, ਝੂਠੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪੁਲਿਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਰਿਪੋਰਟ ਦਰਜ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲੇ। ਜਾਂ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਧਰਮ, ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਜਾਣ ਸਕਣ।
ਬੜੌਦਾ ਦੇ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮਸਜਿਦ ਦਿਖਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਣਾਇਆ। ਤੁਰੰਤ ਹਿੰਦੂਤਵਵਾਦੀ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਕੂਲ ’ਤੇ ਹਿੰਦੂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਇਸਲਾਮੀਕਰਨ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਇਆ। ਸਕੂਲ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਈ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਮਾਪੇ ਇਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੁਝ ਅਧਿਆਪਕ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਮੈਨੂੰ ਪੁਣੇ ਦੀ ਇੱਕ ਮਿੱਤਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਈਦ ਦੇ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਸ਼ੀਰ ਖੁਰਮਾ ਖਵਾਉਣ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ’ਤੇ ਇਤਰਾਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਰਵਧਰਮ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮੀ ਇਬਾਦਤ ’ਤੇ ਹਿੰਦੂਤਵਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਗਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ’ਤੇ ਨਾਰਾਜਗੀ ਜਤਾਈ।
ਕੋਈ ਹਿੰਦੂਤਵਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਸਰਗਰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਰੋਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਪਰਾਧ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਵਾਹੀ ਲੱਭ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਬਾਕੀ ਲੋਕ ਵੀ ਉਸ ਭੀੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਜਾਂ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ’ਤੇ ਤਾਂ ਪੈਂਦਾ ਹੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਖਤ ਕਾਰਵਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਫਿਰ ਪੂਰੇ ਮਾਹੌਲ ’ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਕੋਈ ਅਧਿਆਪਕ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਪਹਿਲ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਇਕੱਠੇ ਆਉਣ। ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ’ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਅਸਰ ਕਿਤੇ ਜਿਆਦਾ ਡੂੰਘਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਪਰਕ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਨਾਲ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਜਾਂ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਨਾਲ, ਹਿੰਦੂਆਂ ਲਈ ਅਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਹੈ। ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਅਛੂਤ ਹਨ। ਜੋ ਅਧਿਆਪਕ ਜਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਹਮਦਰਦੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਝੱਲਣਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸਕੂਲ ਜਾਂ ਕਾਲਜ ਦੇ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ, ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮੌਕਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਉੱਥੇ ਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਪੱਖਪਾਤ ਟੁੱਟਦੇ ਹਨ। ਨਵੀਆਂ ਨੇੜਤਾਵਾਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ, ਨਵੀਆਂ ਦੋਸਤੀਆਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਤਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੈ।ਹਿੰਦੂਤਵਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਮਨਜੂਰ ਨਹੀਂ ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਆਪਣੇ ਸੰਕੀਰਨ ਦਾਇਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕੰਧਾਂ ਖੜੀ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਕੈਦ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਧਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਭਿਆਨਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਣ-ਸੁਣ ਕੇ ਉਹ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਕਤਰਾਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਮੰਨ ਬੈਠਦੇ ਹਨ। ਹਿੰਦੂਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਮੁਸਲਮਾਨ ਵਿਰੋਧੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਹਰ ਉਸ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੁਸਲਮਾਨ ਮਨੁੱਖ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਲੱਗਣ।ਮੈਂ ਅਜਿਹੇ ਅਨੇਕ ਹਿੰਦੂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਜੋ ਵਿਸ਼ਵਵਿਦਿਆਲਯ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਣ ਸਕੇ ਕਿ ਮੁਸਲਮਾਨ ਮਨੁੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਨਾਲ ਸਨ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਸਨ। ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਲੋਕ ਸਨ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਚੰਗੇ ਅਤੇ ਮਾੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਗਲਤ ਸਨ। ਜੇ ਅਜਿਹੇ ਸਮਝਦਾਰ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਣ ਲੱਗੇਗੀ ਤਾਂ ਫਿਰ ਹਿੰਦੂਤਵਵਾਦੀ ਸਿਆਸਤ ਕਿਵੇਂ ਫੁੱਲੇਗੀ-ਫੁੱਲੇਗੀ?
