ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆ ਰਹੀ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਦੇ ਟੀਚੇ ਪੂਰੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ, ਪਰ ਹੁਣ ਫੌਜ ਨੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਤਰੀਕਾ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ – ਟਿਕਟਾਕ। ਇਹ ਚੀਨੀ ਐਪ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਖਤਰਾ ਮੰਨਿਆ ਸੀ, ਹੁਣ ਫੌਜੀ ਭਰਤੀ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਫੌਜ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਲੋਕ ਟਿਕਟਾਕ ਰਾਹੀਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਰਣਨੀਤੀ ਕੰਮ ਵੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ 2025 ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਰਤੀ ਟੀਚੇ ਪੂਰੇ ਕਰ ਲਏ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਵਿਵਾਦ ਵੀ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਲੋਚਕ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਖਤਰਾ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ।
ਟਿਕਟਾਕ ਨਾਲ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਜ਼ੈੱਡ ਨੂੰ ਲੁਭਾਉਣ ਵਾਲੀ ਰਣਨੀਤੀ
ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਜ਼ੈੱਡ (1997 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਨਮੇ), ਆਪਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਤੇ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਟੀਵੀ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਜਾਂ ਪੋਸਟਰ ਨਹੀਂ ਚੱਲਦੇ, ਇਸ ਲਈ ਫੌਜ ਨੇ ਟਿਕਟਾਕ ਵੱਲ ਰੁਖ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਮਨੋਰੰਜਕ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਰਾਹੀਂ ਫੌਜੀ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਕ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫੌਜ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਸੈਨਿਕ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਰਤਾ, ਮੁਫ਼ਤ ਸਿੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯਾਤਰਾ ਵਰਗੇ ਲਾਭਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਵਜੋਂ, ਫੌਜ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਇੰਫਲੂਐੰਸਰਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਫੌਜ ਨੇ 2025 ਵਿੱਚ 61,000 ਨਵੇਂ ਰਿਕਰੂਟਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਣਨੀਤੀ ਰਵਾਇਤੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਜ਼ੈੱਡ ਨੂੰ ਫੌਜੀ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਐਡਵੈਂਚਰ ਅਤੇ ਆਸਾਨ ਵਜੋਂ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟਿਕਟਾਕ ਤੇ ਫੌਜੀ ਇੰਫਲੂਐੰਸਰਾਂ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਫਾਲੋਅਰ ਹਨ ਜੋ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਕਰੀਅਰ ਵਜੋਂ ਵੇਖਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਟਿਕਟਾਕ ਨੇ ਲਿੰਕਡਇਨ ਵਰਗੇ ਪਲੈਟਫਾਰਮਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਫੌਜ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਯੁੱਗ ਵਜੋਂ ਵੇਖਿਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਲੈਟਫਾਰਮ ਤੇ ਮਿਲ ਕੇ ਭਰਤੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਸਭ ਬਿਨਾਂ ਵਿਵਾਦ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਫੌਜ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫੌਜੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨਹੀਂ ਦੱਸੇ ਜਾਂਦੇ, ਪਰ ਇਹ ਰਣਨੀਤੀ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਨਤੀਜੇ ਚੰਗੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਰਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਫੌਜ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਲੋਕ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਰਣਨੀਤੀ 2019 ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ 2025 ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੇ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਫੜ੍ਹ ਲਈ ਹੈ। ਫੌਜ ਨੇ ਇੰਫਲੂਐੰਸਰਾਂ ਨੂੰ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਫੌਜੀ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਪ੍ਰਤੀ ਰੁਚੀ ਵਧੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭਰਤੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਵਧੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੀ ਇਹ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਚੱਲੇਗਾ? ਇਹ ਵੇਖਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ।
ਟਿਕਟਾਕ ਤੇ ਫੌਜੀ ਭਰਤੀ ਦਾ ਹੋਇਆ ਵਿਰੋਧ
ਟਿਕਟਾਕ ਤੇ ਫੌਜੀ ਭਰਤੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵਿਰੋਧ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਹਨ। ਟਿਕਟਾਕ ਚੀਨੀ ਕੰਪਨੀ ਬਾਈਟਡਾਂਸ ਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਖਤਰਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਤੇ ਬੈਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਫੌਜੀ ਰਿਕਰੂਟਰ ਨਿੱਜੀ ਫੋਨਾਂ ਤੇ ਵਰਤ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਲੋਚਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਚੀਨ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਟਾ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸੈਨੇਟਰ ਚੱਕ ਸ਼ੂਮਰ ਨੇ 2019 ਵਿੱਚ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਈ ਸੀ। ਹੁਣ 2025 ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਵਿਵਾਦ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਦੂਜਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਫੌਜੀ ਜੀਵਨ ਦਾ ਗਲਤ ਚਿੱਤਰਣ। ਟਿਕਟਾਕ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵਿੱਚ ਖਤਰੇ, ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘੱਟ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਗੁਮਰਾਹ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਲੋਚਕਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਨੇਤਾ, ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਫੌਜੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਫੌਕਸ ਨਿਊਜ਼ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਪੈਗੰਡਾ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਨੈਤਿਕ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿਵਾਦਤ ਪਲੈਟਫਾਰਮ ਤੇ ਭਰਤੀ ਕਿਉਂ? ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਜ਼ੈੱਡ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣਾ ਗਲਤ ਹੈ ਜੋ ਖਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ। ਕੁਝ ਆਲੋਚਕ ਇਸ ਨੂੰ ਚੀਨੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਿਰੋਧੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫੌਜ ਨੂੰ ਹੋਰ ਪਲੈਟਫਾਰਮ ਵਰਤਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ।
ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ
ਅਮਰੀਕੀ ਅਖਬਾਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਬਹੁਤ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ‘ਦਿ ਗਾਰਡੀਅਨ’ ਯੂਕੇ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਫੌਜ ਇੰਫਲੂਐੰਸਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਜ਼ੈੱਡ ਨੂੰ ਭਰਤੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਾਮਯਾਬ ਹੈ ਪਰ ਵਿਵਾਦਤ ਹੈ। ‘ਦਿ ਇਕਨਾਮਿਸਟ’ ਯੂਕੇ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨ ਮਹਿਲਾ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੇ ਟਿਕਟਾਕ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਇਹ ਭਰਤੀ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਸੰਸਦ ਇਸ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਮੰਨਦੀ ਹੈ। ‘ਇਕਨਾਮਿਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਯੂਕੇ ‘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫੌਜ ਟਿਕਟਾਕ ਅਤੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਰਾਹੀਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲੁਭਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਨਵਾਂ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਫੌਕਸ ਨਿਊਜ਼ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਪੈਗੰਡਾ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ‘ਰਾਇਟਰਜ਼’ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਖਬਾਰਾਂ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਰਣਨੀਤੀ ਚੰਗੀ ਹੈ ਪਰ ਖਤਰੇ ਵੀ ਹਨ। ਕੁਝ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਧ ਵਜੋਂ ਵੇਖਿਆ ਹੈ। ‘
Top box
ਟਿਕਟਾਕ ਨੇ ਫੌਜੀ ਭਰਤੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਂਦਾ ਹੈ। 2025 ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਨੇ ਟੀਚੇ ਪੂਰੇ ਕੀਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇੰਫਲੂਐੰਸਰਾਂ ਦੀ ਮੱਦਦ ਨਾਲ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਰੋਧ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੈਨ ਵੀ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫੌਜ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕੇ ਲੱਭਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਇਹ ਰਣਨੀਤੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਵਿਵਾਦ ਵੀ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਉਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਨੇ ਨਵਾਂ ਯੁੱਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਚੱਲੇਗਾ, ਵੇਖਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ।
